Fibromyalgie

Fibromyalgie is een chronische en ongeneeslijke ziekte met een nog niet opgehelderde pathogenese.
Zij wordt gekenmerkt door pijn met wisselende lokalisatie in de spieren, rond de gewrichten en in de rug, alsook door een algemene drukpijngevoeligheid. De pijn zit niet alleen in de spieren, maar ook in de aanhechtingen van de pezen. Bovendien lijden de getroffen patiënten aan niet-specifieke begeleidende symptomen zoals vermoeidheid, slaapstoornissen, ochtendstijfheid, gebrek aan concentratie, lusteloosheid en gezwollen ledematen. Een begeleidende therapie met micronutriënten voor fibromyalgie kan de symptomen positief beïnvloeden en frequente begeleidende symptomen, zoals migraine en slaapstoornissen, verminderen.

Bij fibromyalgiepatiënten duurt de spierpijn langer dan drie maanden en er zijn ten minste vier verschillende, vaak wisselende, delen van het lichaam aangedaan. Daarbij ervaren patiënten de soort pijn heel divers. Van brandend, stekend, zeurend tot een dof pijnlijk gevoel.

De nek, de borst, beide armen en beide benen zijn vaak de belangrijkste plaatsen van pijn, en de verschillende delen van de rug in de buurt van de wervelkolom kunnen ook worden getroffen. Kenmerkend is ook dat de pijn meestal optreedt in de buurt van gewrichten, maar dat de gewrichten zelf niet zijn aangedaan.

Andere typische fibromyalgiesymptomen zijn slaapstoornissen met een gevoel ‘s morgens gebroken te zijn en een uitgesproken lichamelijke en geestelijke uitputting.

Vaak komen daar nog andere klachten bij:

• Spanningshoofdpijn
• Ochtendstijfheid
• Zintuiglijke stoornissen in de handen en voeten
• Maagdarmproblemen (vooral prikkelbare darm en/of maag)
• Geïrriteerde blaas
• Problemen met de kaakgewrichten
• Overgevoeligheid voor prikkels (bijvoorbeeld gevoeligheid voor licht, geluid of geur)
• Psychische klachten zoals nervositeit, innerlijke rusteloosheid, depressieve stemming, gebrek aan drive, concentratieproblemen.

De symptomatiek is erg divers en past ook bij andere oorzaken. Dit bemoeilijkt de diagnostiek. Daarbij verschilt de ernst enorm, van heel matige klachten tot klachten die het dagelijks functioneren ernstig beperken. Ook is het beeld soms wisselend van dag op dag of soms zelfs van uur tot uur.

Differentiaal diagnostiek

In tegenstelling tot veel andere chronische ziekten zijn er voor fibromyalgie geen duidelijk omschreven criteria aan de hand waarvan de ziekte zonder twijfel kan worden vastgesteld of gediagnosticeerd. Het fibromyalgiesyndroom kan niet worden opgespoord met conventionele tests zoals bloedonderzoek, echo, röntgen of MRI. Zeker is wel dat mensen met fibromyalgie permanent lijden aan meer of minder intense pijn op verschillende plaatsen in hun lichaam en meestal bijkomende klachten hebben zoals aanhoudende vermoeidheid en uitputting waarvoor geen lichamelijke oorzaak kan worden gevonden.

Intussen kan dit heterogene klachtenpatroon goed worden vastgelegd met behulp van diverse tests, zodat de vermoede diagnose “fibromyalgie” in veel gevallen kan worden bevestigd. Een symptomendagboek kan ook nuttig zijn, dat de betrokkene ten minste vier weken voor het geplande consult bijhoudt.

Lange tijd was de diagnose gebaseerd op een methode waarbij de therapeut specifiek controleerde op verhoogde gevoeligheid voor druk of pijn in bepaalde delen van het lichaam, de 18 zogenaamde tenderpoints. Deze drukpunten bevinden zich in de buurt van de spieren en hun aanhechtingen of bij de overgangen van de pezen. Als op ten minste 11 van deze drukpunten pijn kon worden uitgelokt, werd de diagnose “fibromyalgie” als zeker beschouwd.

Intussen is echter duidelijk geworden dat deze methode alleen niet voldoende is voor een definitieve diagnose van fibromyalgie.

Daarom werken veel therapeuten tegenwoordig ook met speciaal ontwikkelde vragenlijsten en/of pijnschetsen die erop gericht zijn zowel het type als de frequentie, de duur en de intensiteit van de klachten zo nauwkeurig mogelijk vast te leggen. De verkregen resultaten kunnen vervolgens worden geëvalueerd en geclassificeerd, bijvoorbeeld aan de hand van de zogeheten Widespread Pain Index (WPI). Op zo’n pijnschets zijn verschillende lichaamsregio’s aangegeven die typisch pijnlocaties zijn bij fibromyalgie:

• Kaak links en rechts
• Hals
• Schoudergordel links en rechts
• Borst
• Bovenarm links en rechts
• Onderarm links en rechts
• Buik
• Bovenrug
• Onderrug
• Heup/bil links en rechts
• Boven dij links en rechts
• Knie links en rechts
• Onderbeen links en rechts
• Voet/enkel links en rechts

Vaak worden verdere vragen gesteld over begeleidende symptomen:

• Voel je je moe en uitgeput?
• Zijn er afwijkingen ‘s morgens na het opstaan?
• Lijdt u momenteel aan psychologische problemen?
• Heeft u nog andere klachten: hoofdpijn, buikpijn, vaak urineren, etc.?

Dergelijke tests zijn nu ook op het internet te vinden, waarmee je zelf kunt nagaan of u mogelijk fibromyalgie hebt. Deze tests dienen echter slechts als een eerste oriëntatie en kunnen helpen bij de voorbereiding op een consult.

Fibromyalgie (fibromyalgiesyndroom, FMS) is een chronische pijnziekte met onbekende oorzaak die niet kan worden genezen met de conventionele methoden van de conventionele geneeskunde.

In het kort:

• Fibromyalgie wordt soms nog ingedeeld bij de groep ontstekingsreumatische ziekten, maar de meeste deskundigen noemen de ziekte nu “chronisch pijnsyndroom” omdat noch ontstekings-, noch degeneratieve processen kunnen worden opgespoord.
• Kenmerkende symptomen zijn chronische pijn in spieren en peesovergangen in verschillende regio’s van het lichaam, alsmede aanhoudende uitputting, slaapstoornissen, (spannings)hoofdpijn, prikkelbare darm- en/of maagklachten, alsmede psychische klachten zoals depressie.
• De behandeling is gebaseerd op een individuele orthomoleculaire therapie dat zowel lichaamsgerelateerde als psychotherapeutische behandelingen omvat.
• Fibromyalgie kan niet worden genezen met conventionele methoden, maar het kan goed worden beheerd met een individueel aangepaste behandeling.

Episoden

Het fibromyalgiesyndroom treedt vaak op in episoden (“opflakkeringen”) die variëren in ernst of mildheid en ten minste één dag duren, maar meestal meerdere dagen. De getroffenen kunnen vaak een verband leggen met vroegere invloeden of gebeurtenissen, zoals slecht slapen of een stresssituatie, maar ook een weersverandering of lichamelijke overbelasting. Het doel is dus deze uitlokkende factoren zoveel mogelijk te vermijden met behulp van een individuele therapiestrategie, die ook suggesties voor een evenwichtiger levensstijl moet omvatten.

Oorzaken

Hoewel de symptomen al meer dan 100 jaar bekend zijn, zijn de oorzaken van fibromyalgie nog steeds onduidelijk. Zeker is dat de ziekte niet wordt veroorzaakt door ontstekings- of degeneratieve processen. Daarom is fibromyalgie als een reumatische aandoening achterhaald. In plaats daarvan gaan deskundigen er tegenwoordig van uit dat er sprake is van een multifactorieel proces dat onder meer leidt tot een functionele verstoring van de pijnverwerking in de hersenen.
Als gevolg daarvan zou de remming van pijn van de hersenen tot in het ruggenmerg zo sterk verminderd kunnen zijn dat blijkbaar zelfs zwakke prikkels voldoende zijn om als pijn te worden waargenomen. Of beschadiging van de kleine zenuwvezels en/of een verhoogde concentratie van bepaalde boodschapperstoffen (bijvoorbeeld serotonine, dopamine of cortisol) ook een rol spelen bij deze verhoogde pijngewaarwording, wordt nog onderzocht.
Opvallend is dat een groot deel van de fibromyalgiepatiënten ook last heeft van psychische klachten, zoals depressie of angststoornissen. Bovendien wordt waargenomen dat sommige fibromyalgiepatiënten in hun jeugd geestelijk en lichamelijk zijn mishandeld, d.w.z. dat er sprake is van hechtingsstoornissen. De hieruit afgeleide veronderstelling dat fibromyalgie “alleen psychisch” is, is echter ongegrond gebleken. Aangezien het fibromyalgiesyndroom in families voorkomt, gaan veel deskundigen ervan uit dat een genetische aanleg ook een rol speelt.

Bovendien zijn er een aantal externe factoren die een ongunstige invloed hebben op het ziekteproces van fibromyalgie:

• Aanhoudende (beroeps- of privé-) stress met de gevolgen van bijnierinsufficiëntie of burn-out.
• Onbehandelde psychologische problemen zoals depressie of angststoornissen
• Gebrek aan slaap
• Fysieke overbelasting
• Andere ziekten: ontstekingsreumatische aandoeningen, dysbiose, prikkelbaar darmsyndroom, enz.
• Weersveranderingen
• Roken

Mensen met fibromyalgie gaan vaak eerst naar een orthopeed en/of reumatoloog, ook al zijn er nu aanwijzingen dat FMS geen reumatische aandoening is. Feit is echter dat er niet één specialist is voor fibromyalgie. Deskundigen pleiten er dan ook voor om fibromyalgiepatiënten zo interdisciplinair mogelijk te laten behandelen door verschillende specialisten, psychotherapeuten, orthomoleculaire therapeuten, ergotherapeuten en fysiotherapeuten. Het is belangrijk dat de therapeut vertrouwd is met de aard van de ziekte en de behandelingsstrategieën.

Bloedonderzoek

Bij FMS zijn alle bloedwaarden onopvallend. Niettemin is een laboratoriumonderzoek van het bloed een onmisbaar onderdeel van de diagnose om er zeker van te zijn dat de symptomen niet door andere oorzaken worden veroorzaakt.

Dit omvat bijvoorbeeld de bepaling van de lever-, nier- en schildklierwaarden om een organische ziekte uit te sluiten of de bloedsuikerwaarde om insulineresistentie of diabetes uit te sluiten, alsmede het tellen van het kleine bloed met bepaling van de rode en witte bloedcellen (erytrocyten en leukocyten), de bloedplaatjes (trombocyten) en het rode bloedpigment (hemoglobine), alsmede de meting van de ontstekingswaarden (vooral de bezinkingssnelheid en de CRP-waarde) om een acute of chronische ontsteking, zoals reumatoïde artritis, uit te sluiten.

Therapie

Er is geen therapie die de oorzaak van fibromyalgie aanpakt. Met behulp van een op het individu afgestemde combinatie van complementaire geneeswijzen is het echter in veel gevallen mogelijk de symptomen aanzienlijk en langdurig te verlichten. Het doel is de symptomen op lange termijn te verlichten en de patiënt te ondersteunen bij mijden van verergerende factoren zoals stress in het dagelijks leven.

De nadruk ligt op niet-medicamenteuze behandelingen, waarvan FMS-patiënten volgens studies aanzienlijk meer baat hebben dan behandeling met medicijnen. Welke behandelingen worden toegepast, hangt in de eerste plaats af van de ernst van de FMS-symptomen, maar ook van de eventuele bijkomende ziekten en de individuele omstandigheden van de patiënt. Als de therapie erin slaagt de symptomen grotendeels onder controle te houden en de FMS-patiënt ook een manier van leven vindt die bij hem en zijn behoeften past, is ondanks de ziekte een grotendeels goede levenskwaliteit mogelijk.

De belangrijkste maatregelen omvatten:

• Ontspanningsmethoden (spierontspanning volgens Jacobson, enz.);
• Psychotherapie;
• Sport, vooral aangepaste, matige duurtraining, lage-dosis krachttraining, fasciatherapie, rekoefeningen en watergymnastiek. Recente studies hebben aangetoond dat regelmatige lichaamsbeweging belangrijk is bij de behandeling van fibromyalgie;
• Fysiotherapie
• Fysieke therapieën om de pijn te verlichten, bijvoorbeeld warmtetherapie, infraroodtherapie;
• Voedingsaanpassing naar een overwegend plantaardig dieet met weinig vlees;
• Orthomoleculaire therapie.

Veel fibromyalgiepatiënten hebben ook baat bij training in het omgaan met fibromyalgie. Ook vinden patiënten vaak steun bij een zelfhulpgroep. Bij een zeer ernstig verloop van de ziekte kan het nodig zijn de fibromyalgiebehandeling te laten plaatsvinden in een kliniek, bijvoorbeeld in een revalidatie- of pijnkliniek, of poliklinisch in een gespecialiseerde dagkliniek.

De therapiestrategie ter verbetering van het klinisch beeld van een fibromyalgiesyndroom is gericht op de lange termijn, maar kan altijd worden aangepast aan een veranderende situatie (zoals veranderde pijnintensiteit, veranderd pijnpatroon, tolerantie van de behandeling, veranderingen in levensstijl, enz.) Regelmatige evaluatiemomenten zijn hierbij belangrijk. Ook het gebruik van een symptomendagboek kan hierbij inzicht geven.

Sport

Studies tonen aan dat veel fibromyalgiepatiënten vooral baat hebben bij duursporten. Of het nu gaat om wandelen, nordic walking, aquajogging, fietsen of langlaufen in de winter – elk van deze sporten versterkt enerzijds het hart en de bloedsomloop en traint anderzijds de spieren, pezen en gewrichten op een gematigde manier.

Het is belangrijk de individuele prestatielimiet te kennen en deze niet te overschrijden. De frequentie en intensiteit zijn (afhankelijk van de conditie) 30 tot 40 minuten twee tot drie keer per week – het belangrijkste is dat de duursport regelmatig wordt beoefend.

Voedingssupplementen van Biogena

Pijn en niet-specifieke begeleidende symptomen van fibromyalgie, zoals vermoeidheid, slaapstoornissen, ochtendstijfheid, gebrek aan concentratie en lusteloosheid kunnen positief worden beïnvloed door een begeleidende behandeling met micronutriënten. Veel fibromyalgiepatiënten lijden ook aan een tekort aan vitaminen en mineralen, zoals vitamine D of magnesium. Dit dient eerst te worden vastgesteld door middel van bloedonderzoek.

Rhodiola Rosea (2 verpakkingen voor een kuur van 3 maanden)

Doeltreffende behandeling van vermoeidheid, gebrek aan concentratie en lusteloosheidNeem dagelijks 2 capsules met een ruime hoeveelheid vloeistof buiten de maaltijden. Bevat gestandaardiseerd extract van de rozenwortel ter ondersteuning van de fysieke en cognitieve prestaties in tijden van verhoogde emotionele, mentale of fysieke stress. De positieve effecten op het zenuwstelsel, het concentratievermogen en de stressbestendigheid zijn goed gedocumenteerd.Verlicht de stemming en verbetert de slaapkwaliteit

5-Hydroxy-Tryptofaan 100 (2 pakjes voor 4 maanden).

De serotoninespiegel is nauw verbonden met psychologische veranderingen, zoals depressieve stemmingen, angst- en paniektoestanden of agressie. Bovendien beïnvloedt het rechtstreeks het slaap-waakritme en de gewaarwording van pijn. Met de inname van 5-HTP kan een aanzienlijke verbetering van de levenskwaliteit worden bereikt door de beschikbaarheid van serotonine bij fibromyalgiepatiënten te verhogen:

Neem dagelijks 1 capsule met een ruime hoeveelheid vloeistof. 5-HTP is een aminozuur dat een directe precursor is van de neurotransmitter serotonine. Serotonine wordt ook wel het “gelukshormoon” genoemd, omdat deze boodschapperstof in belangrijke mate betrokken is bij de regulering van het welzijn. Neem alsjeblieft geen extra sint-janskruid.’

‘s Nachts beter slapen, overdag meer ontspannen en minder pijn.

GABA 500 (voldoende voor een kuur van 3 maanden)

Neem dagelijks 1 capsule met een ruime hoeveelheid vloeistof buiten de maaltijd. GABA is een remmende neurotransmitter die de prikkelbaarheid van zenuwcellen vermindert en daardoor kalmerend (sedatief), angststillend (anxiolytisch), ontspannend (spierontspannend) en slaapbevorderend werkt. Om het slaapbevorderende effect te ondersteunen, moet GABA ‘s avonds worden ingenomen.

MSM Formule

Doeltreffende behandeling van pijn en ochtendstijfheid

Neem dagelijks 3 capsules met een ruime hoeveelheid vloeistof.

MSM gel

Meerdere malen per dag dun aanbrengen op spieren en gewrichten en zachtjes inwrijven. Kalmerende gel om op de huid aan te brengen met de zwavelhoudende natuurlijke stof methylsulfonylmethaan, afgekort MSM, in combinatie met arnica, kamfer en menthol. MSM is een natuurlijke zwavelverbinding die ook in voeding voorkomt. Het is geschikt voor de verzorging, verkoeling en ontspanning van de huid, vooral ter hoogte van gewrichten en spieren. Schudden voor gebruik. Voor uitwendig gebruik. Niet gebruiken in de buurt van de mond, ogen of slijmvliezen. Niet gebruiken bij jonge kinderen en zuigelingen of tijdens zwangerschap en borstvoeding.

Siebensalz Magnesium

Mensen die lijden aan het fibromyalgiesyndroom moeten zorgen voor een goede aanvoer van magnesium. Een tekort aan dit mineraal kan namelijk de pijn in spieren en peesaanhechtingen doen toenemen – en fibromyalgiepatiënten lijden opvallend vaak aan een magnesiumtekort. Als dit tekort wordt gecorrigeerd, heeft dat vaak een verlichtend effect op de symptomen. Een magnesiumtekort kan nauwelijks met een dieet worden verholpen. Daarom wordt een substitutietherapie aanbevolen.

Neem 2 capsules ‘s avonds. Siebensalz Magnesium levert zeven verschillende magnesiumverbindingen. Dit zorgt voor een goede magnesiumvoorziening – ongeacht de pH-waardesituatie in het maagdarmkanaal. Dit komt doordat elke magnesiumverbinding een verschillende oplosbaarheid heeft onder de van nature wisselende pH-waarden in het darmkanaal. Magnesium is in het lichaam nodig om vitamine D te activeren omdat het essentieel is voor alle enzymen in het vitamine D-metabolisme.

Vitamine D en Vitamine D3 15000

Een aanzienlijk aantal fibromyalgiepatiënten lijdt aan een vitamine D-tekort en heeft baat bij het innemen van deze belangrijke vitamine.

Alkalisch poeder Basogena 5e

Een verstoord zuur-base-evenwicht is een belangrijke aanleiding voor verhoogde pijngevoeligheid.

Los dagelijks een opgehoopte theelepel poeder (4 g) op in water en drink onmiddellijk op. Neem met tussenpozen bij een maaltijd. Een evenwichtig zuur-base-evenwicht vormt de basis voor een optimale werking van alle processen in het lichaam en voor het behoud van prestaties en vitaliteit gedurende lange tijd.

Farmaceutische medicatie

Er is momenteel geen geneesmiddel goedgekeurd dat specifiek wordt gebruikt voor de behandeling van fibromyalgiesyndroom.

Gewone pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen hebben geen therapeutisch effect op fibromyalgie. Hetzelfde geldt voor spierontspannende of cortisone bevattende medicijnen.

In fasen van ernstige pijn, echter, tonen de volgende geneesmiddelen een goede werkzaamheid:

• Tricyclische antidepressiva in een lage dosering (bijvoorbeeld amitriptyline of duloxetine, in geval van gediagnosticeerde depressie). Deze geneesmiddelen verlichten niet alleen de depressieve stemming, maar verlichten ook de pijn en de slaapstoornissen.
  Let op: zo kort mogelijk gebruiken in verband met gewenning en afhankelijkheid!
• Serotonine heropname remmers (SSRI’s), zoals fluoxetine en paroxetine, of noradrenaline heropname remmers (SNRI’s), bijvoorbeeld duloxetine en milnacipran, behoren ook tot de groep antidepressiva.
• Gestandaardiseerde kruidenpreparaten zoals sint-janskruid voor het inwrijven bij milde depressieve stemmingen of arnica of wilgenbast voor het verlichten van (matige) pijn.

Checklist

Hoewel het klinische beeld van fibromyalgie vele symptomen omvat, zijn er enkele karakteristieke symptomen en klachten die bijna altijd aanwezig zijn. Een goede online fibromyalgie test vindt u hier .

Lees hier meer over de Voedselzandloper.

Er is geen typisch fibromyalgie dieet. Er is echter aangetoond dat het verloop van de ziekte positief kan worden beïnvloed indien de voorkeur wordt gegeven aan een gevarieerde, ontstekingsremmende voeding. “Anti-inflammatoir” betekent dat de voeding rijk is aan groenten, fruit, volle granen en noten: deze voedingsmiddelen voorzien het lichaam van voldoende antioxidantstoffen die vrije radicalen vangen en daardoor een ontstekingsremmend effect hebben. Goede evenwichtige voeding, zoals beschreven in de Voedselzandloper is bij uitstek geschikt voor patiënten met fibromyalgie.

Naast een overwegend plantaardig dieet omvat een ontstekingsremmend dieet ook het bereiden van maaltijden met koudgeperste plantaardige oliën die rijk zijn aan omega-3 vetzuren, zoals lijnzaad-, koolzaad-, walnoot- of olijfolie. Vette vis zoals tonijn, haring, zalm of makreel zijn ook goede bronnen van omega-3-vetzuren en moeten daarom minstens één keer per week op het menu van een ontstekingsremmend dieet staan.

Voor de dagelijkse eiwitbehoefte wordt aanbevolen in plaats van zuivelproducten de voorkeur te geven aan plantaardige eiwitbronnen zoals peulvruchten of lupineproducten.

Omdat fibromyalgie ook in verband wordt gebracht met een laag serotoninegehalte, wordt patiënten vaak aangeraden de voorkeur te geven aan voedingsmiddelen die rijk zijn aan serotonine, zoals bananen of avocado’s. Serotonine uit voedsel bereikt de hersenen echter niet omdat het de bloed-hersenbarrière niet kan passeren. Het is beter te vertrouwen op voedingsmiddelen die het aminozuur tryptofaan bevatten, omdat dit een precursor van serotonine (en melatonine) is en niet door het lichaam zelf kan worden aangemaakt. Goede tryptofaanleveranciers zijn bijvoorbeeld sojabonen, cashewnoten, pinda’s, tonijn of linzen.

Liever vermijden:

– Vlees en worstjes: Vlees – vooral varkensvlees – is rijk aan arachidonzuur, en dit omega-6-vetzuur bevordert ontstekingsprocessen.

-Alcohol

-Koffie

-Chocolade

-Tarwe en durumtarweproducten

Maak hier een afspraak voor een gratis en vrijblijvend consult.