Tinnitus kan op elke leeftijd voorkomen, zelfs bij kinderen, maar de meeste patiënten zijn tussen de 40 en 50 jaar oud. Hoewel de door tinnitus veroorzaakte beperkingen van persoon tot persoon verschillen, gaat vooral chronische tinnitus vaak gepaard met een hoge mate van lijden en beperkt het de kwaliteit van leven van de getroffen persoon aanzienlijk. Toch is tinnitus geen ziekte, maar een symptoom dat kan worden veroorzaakt door talrijke organische en niet-organische oorzaken.

Tinnitus

Plotseling, aanhoudend suizen in de oren heet tinnitus aurium (Latijn voor “suizen in de oren”) of kortweg tinnitus; het treft ongeveer 11,5% van de mensen in Nederland, dat wil zeggen zo’n 2 miljoen mensen. Als het suizen in de oren langer dan drie maanden aanhoudt, is de acute vorm overgegaan in een chronische vorm. Soms spreken we ook van subacute tinnitus als de periode drie tot twaalf maanden is.

Voor een succesvolle behandeling is het van doorslaggevend belang om de aanleiding of de precieze oorzaak te achterhalen. Waardevolle diagnostische aanwijzingen kunnen al worden gegeven door het type en de duur van het suizen in de oren, maar ook informatie of het bijvoorbeeld aan één of beide kanten optreedt, of de tinnitus gepaard gaat met gehoorverlies en/of andere stoornissen.

Therapeuten maken onderscheid tussen subjectieve en objectieve tinnitus. Ongeveer 99 procent van de getroffenen heeft last van subjectieve tinnitus. Daarom wordt meestal naar deze vorm verwezen wanneer men het over tinnitus of tinnitus aurium heeft.

Subjectieve tinnitus

Subjectieve tinnitus is een stoornis van de akoestische waarneming waarbij de geluiden niet door een externe geluidsbron worden voortgebracht, maar in het hoofd. Hoe dit precies in zijn werk gaat, is nog niet volledig opgehelderd.

Intussen is echter vastgesteld dat subjectieve tinnitus niet zijn oorsprong vindt in het oor, zoals lange tijd werd gedacht, maar in de hersenen. Dit geldt zelfs als de primaire oorzaak in het oor ligt – zoals in het geval van een acuut geluidstrauma. Waarschijnlijk zit hier een soort versterkingsmechanisme achter: een (achtergrond)geluid dat eigenlijk altijd aanwezig is, en dat normaal door de hersenen wordt geblokkeerd, kan plotseling niet meer worden weggefilterd en wordt nu in het bewustzijn gebracht.

Het beginpunt van dit verschijnsel is zeer waarschijnlijk een verhoogde prikkeling langs de centrale gehoorgang – de verhoogde zenuwactiviteit is nu zichtbaar gemaakt met behulp van beeldvormingstechnieken. Bovendien konden belangrijke veranderingen worden vastgesteld in bepaalde delen van de hersenen, bijvoorbeeld in het limbisch systeem, dat verantwoordelijk is voor de verwerking van emoties, of in de formatio reticularis, het centrum van de aandacht.

Het kan van deze veranderingen afhangen of en in welke mate een bewuste tinnitus-sensatie optreedt als gevolg van de gebrekkige activiteit van de zenuwcellen.

Objectieve tinnitus

Objectieve tinnitus, waaraan slechts een klein deel (ongeveer 0,1 procent) van de patiënten lijdt, wordt gekenmerkt door het feit dat het suizen in de oren afkomstig is van een werkelijke geluidsbron en ook door andere mensen kan worden gehoord (bijvoorbeeld met behulp van een stethoscoop). Deze vorm van tinnitus kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door de stromingsgeluiden van het lichaam zelf, als gevolg van een vernauwd of misvormd bloedvat.

Oorzaak

  • Lawaaischade als oorzaak van tinnitus
    Tinnitus kan worden veroorzaakt door een groot aantal factoren. Acute en chronische lawaaischade worden beschouwd als de meest voorkomende bekende triggers voor tinnitus. Een typische oorzaak van een acuut akoestisch trauma is bijvoorbeeld een luide knal of explosie: de extreem hoge geluidsdruk heeft de haarcellen in het orgaan van Corti in het binnenoor beschadigd.
    Een dergelijk akoestisch trauma kan na een paar dagen volledig hersteld zijn, maar het kan ook leiden tot een blijvend gehoorverlies – en de tinnitus kan blijvend blijven. Een chronisch akoestisch trauma daarentegen wordt veroorzaakt door blootstelling aan lawaai gedurende vele jaren (bijvoorbeeld beroepsmatig); het resultaat is meestal onherstelbare schade aan het gehoororgaan, ook bekend als lawaaislechthorendheid.
  • Gehoorverlies als oorzaak van tinnitus
    Gehoorverlies is een plotseling, meestal eenzijdig gehoorverlies of zelfs gehoorverlies in combinatie met tinnitus. Elk jaar doen zich ongeveer 35.000 gevallen van gehoorverlies voor, waarbij het verloop van de zaak zeer verschillend kan zijn: In 70 procent van de gevallen verdwijnt het gehoorverlies binnen een maand, soms nemen de symptomen een chronisch verloop.
    De oorzaken zijn zelden duidelijk aan te wijzen. Het valt echter op dat vooral mensen die aan langdurige stress lijden, er vaak last van hebben. De behandeling van acuut gehoorverlies is zeer vergelijkbaar met die van acute tinnitus. Bovendien moeten de getroffenen zeker minderen, vooral als stress een rol heeft gespeeld bij het ontstaan ervan. Roken moet volledig worden vermeden.
  • Otosclerose als oorzaak van tinnitus
    Otosclerose is een betrekkelijk zeldzame ziekte die leidt tot ossificatie van de gewrichten tussen de drie gehoorbeentjes, de malleus, incus en stapes, en die vaak oorsuizingen tot gevolg heeft. Tot nu toe kan otosclerose alleen met succes worden behandeld door chirurgie. Bij meer dan 90 procent van de otosclerosepatiënten is het gehoor na de operatie verbeterd, en bij ongeveer 50 procent van de getroffenen verdwijnt het oorsuizen.
  • De ziekte van Menière als oorzaak van tinnitus:
    De ziekte van Menière wordt gekenmerkt door de aanvalachtige drievoudige combinatie van draaiduizeligheid, oorsuizen en tijdelijk gehoorverlies. Bij een acute aanval helpen bedrust en medicijnen tegen misselijkheid en duizeligheid. Intervaltherapie met medicatie en soms chirurgische maatregelen worden overwogen om aanvallen te voorkomen. Psychotherapie kan helpen als er sprake is van ernstige geestelijke nood.
  • Akoestisch neuroom als oorzaak van tinnitus:
    Akoestisch neuroom is een langzaam groeiende, goedaardige tumor in de cerebellopontiene hoek die uitgaat van de Schwan-cellen van de gehoorzenuw en de vestibulaire zenuwen. Het daaruit voortvloeiende gehoorverlies gaat vaak gepaard met oorsuizingen.Bij een kleiner akoestisch neuroom dat (nog) geen klachten veroorzaakt, zijn regelmatige controles (in het begin) voldoende; een grotere, symptomatische tumor moet meestal operatief worden verwijderd.

Andere mogelijke triggers voor tinnitus zijn:

  • Leeftijdsgebonden gehoorverlies
  • Vreemde voorwerpen (bijvoorbeeld een prop oorsmeer)
  • Ontsteking van de gehoorgang, het middenoor of de sinussen
  • Circulatiestoornissen in het binnenoor

Maar ook tinnitus triggers die niet direct in het oor te vinden zijn, bijvoorbeeld:

  • Cardiovasculaire ziekten
  • Spierspanning en verharding in het temporomandibulaire gewricht of in het gebied van de nek of cervicale wervelkolom.
  • Psychische aandoeningen met angstsymptomen
  • Blootstelling aan toxines in het milieu, zoals elektrosmog, mobiele telefoons, amalgaam, zware metalen of formaldehyde.

In 45 procent van de gevallen kan noch bij het eerste onderzoek, noch in het verdere verloop een duidelijke oorzaak van de tinnitus worden gevonden (idiopathische tinnitus).

Tinnitus en stress

Er is ook een verband tussen stress en tinnitus. Studies tonen aan dat tinnitus-patiënten vaker dan gemiddeld last hebben van oorsuizingen tijdens levenscrises of als gevolg van chronische stress. Mensen met permanente stress lijden meestal ook aan een onopgemerkte bijnierinsufficiëntie.

Deze stressoren zijn niet meetbaar en de patiënten zijn zich er vaak ook nauwelijks van bewust, omdat zij een manier hebben gevonden om ermee om te gaan via allerlei compensatiemechanismen.

Aan welke stressfactoren wij bijzonder vaak worden blootgesteld en hoe aanhoudende stress onze lichamelijke en geestelijke conditie kan aantasten, kunt u lezen onder Burnout.

Bovendien zijn gestresste patiënten vaak minder goed in staat met hun tinnitus om te gaan dan mensen die niet psychisch belast zijn. Zij lopen dus een bijzonder risico dat een acute tinnitus een chronische tinnitus wordt. Anderzijds kan tinnitus zelf een stress-veroorzakende factor zijn – een vicieuze cirkel die vaak niet kan worden doorbroken zonder therapeutische hulp. Dit maakt duidelijk dat tinnitus soms een uitgesproken psychosomatische component heeft.

Welke medicijnen kunnen tinnitus uitlokken?

Verschillende medicijnen kunnen tinnitus als bijwerking hebben.

  • Bepaalde antibiotica (aminoglycoside antibiotica), maar deze worden gewoonlijk alleen per infuus in het ziekenhuis toegediend.
  • Hooggedoseerd acetylsalicylzuur (2000 milligram of meer).
  • Cytostatica voor de behandeling van kanker
  • Antimalaria medicijnen (bijvoorbeeld chloroquine)
  • Tricyclische antidepressiva
  • Sommige bloeddrukverlagende medicijnen zoals ACE-remmers of bètablokkers

Als u vermoedt dat uw oorsuizingen verband houden met een geneesmiddel dat u inneemt, moet u zo snel mogelijk met uw arts praten. U moet nooit stoppen met het innemen van een medicijn zonder met uw arts te overleggen.

Symptomatiek

Subjectieve tinnitus begint vaak plotseling. Het kan echter ook zijn dat de betrokkene een geleidelijke toename van het suizen in de oren opmerkt. De tinnitus kan merkbaar worden als fluiten, sissen, suizen, rinkelen of zoemen. De toonhoogte en het volume zijn niet voor alle patiënten hetzelfde: Het suizen in de oren kan constant zijn of met tussenpozen, soms luider, soms zachter, soms hoger, soms lager.

Waarom wordt tinnitus luider?

Tinnitus kan soms luider en soms stiller zijn. De redenen hiervoor verschillen van persoon tot persoon. Soms, bijvoorbeeld, wordt de tinnitus luider wanneer de betrokkene geagiteerd is of lijdt aan zware mentale spanning. Maar sportactiviteit kan er ook voor zorgen dat de tinnitus (tijdelijk) luider wordt.

De mate waarin patiënten zich door de tinnitus belemmerd voelen, verschilt ook van persoon tot persoon. Het komt voor dat de getroffen persoon zich nauwelijks beperkt voelt door een tinnitus.

In het algemeen geldt echter: hoe luider en hoe erger de tinnitus, hoe onaangenamer het is voor de patiënt. Bovendien kan vooral chronische tinnitus aanzienlijke gevolgen hebben voor het lichaam en de psyche. Vaak zijn er bijkomende symptomen en begeleidende klachten, vooral slaapstoornissen, hoofdpijn, spanning in de nek en concentratieproblemen.

Afhankelijk van de mate van belasting wordt onderscheid gemaakt tussen gecompenseerde tinnitus, waar men helemaal geen last van heeft of slechts af en toe (graad I en graad II) en gedecompenseerde tinnitus, die gepaard gaat met aanzienlijk lijden (graad III en graad IV).

Hoe kunt u tinnitus herkennen?

Bijna ieder van ons heeft ten minste eenmaal in zijn leven last gehad van oorsuizingen. In de regel verdwijnen de geluiden in het oor na een paar minuten. Maar tinnitus houdt dagen en weken aan, soms zelfs maanden, als er niet op tijd therapeutisch wordt ingegrepen.

Tinnitus – hoe lang wachten?

Als het suizen in de oren aanhoudt en de tinnitus na een dag nog niet verdwenen is, moet u onmiddellijk naar een therapeut gaan. Hoe eerder met de acute behandeling wordt begonnen, des te groter is de kans dat wordt voorkomen dat de tinnitus chronisch wordt. Maar omdat er zo veel triggers zijn, is een exacte diagnose eerst belangrijk. Pas dan kan met de juiste therapie worden begonnen.

Welke dokter behandelt tinnitus?

Omdat tinnitus een klacht is die in het oor wordt waargenomen, ligt het voor de hand een KNO-arts (specialist voor oor-, neus- en keelziekten) te raadplegen. Een KNO-arts is zeker de juiste keuze voor een diagnose om de oorzaak uit te sluiten. De oorzaak ligt echter meestal niet in het gehoorapparaat en daarom kan een specialist in ooraandoeningen meestal niet het gewenste therapeutische succes bewerkstelligen.

Behandeling

Zo verschillend als de oorzaken en triggering factoren voor de symptomen van tinnitus zijn, zo gevarieerd is ook het aanbod van beschikbare therapieën. De behandeling van acute tinnitus hangt dus af van de mogelijke onderliggende ziekte: als het bijvoorbeeld om een ontsteking van het middenoor gaat, kan een behandeling met antibiotica noodzakelijk zijn – of zelfs beter en met minder bijwerkingen: succesvolle behandeling van tinnitus met orthomoleculaire therapie.

Anderzijds kan spierspanning in het nekgebied worden verlicht met behulp van de Liebscher & Bracht methode indien nodig. Als de ziekte van Menière of een akoestisch neuroom wordt vermoed, moet een oorzakelijke behandeling worden ingesteld.

Als de acute tinnitus het gevolg is van gehoorverlies, wordt vaak eerst geprobeerd om de bloedtoevoer naar het binnenoor en daarmee de toevoer van voedingsstoffen en zuurstof te verbeteren met behulp van een infuusbehandeling. De behandeling duurt over het algemeen vijf tot tien dagen en wordt uitgevoerd met werkzame stoffen zoals hydroxyaethylzetmeel of met cortisone.

Als de behandeling niet aanslaat, is de zogenaamde hyperbare zuurstofbehandeling (HBO) een andere therapiemogelijkheid. Hier wordt zuivere zuurstof ingeademd in een zuurstofdrukkamer. Evenals infuusbehandeling heeft HBO echter slechts een gering bewezen therapeutisch effect op tinnitus in geval van acute lawaaischade of een gehoorverlies.

Als de tinnitus een chronisch beloop heeft genomen, gaat het er niet meer alleen om de tinnitus direct therapeutisch te beïnvloeden, maar is het primaire doel nu dat de betrokkene leert (beter) om te gaan met de tinnitus in het dagelijks leven. Veel gebruikte therapiemethoden zijn:

  • Tinnitus coping therapie met associatie training (Dr. G. Goebel, Dr. C. Thora)
  • Tinnitus retraining therapie (P. Jastreboff) Geluidstherapie (gehoorapparaten, lawaai-generatoren)
  • Psychosociale of psychosomatische therapieën

Muziek

Effectieve zelfhulp met muziektherapie bij tinnitus: Oefenprogramma op 2 CD’s

Orthomoleculaire therapie met voedingssupplementen van Biogena:

Voor veel tinnitus-patiënten biedt orthomoleculaire therapie een effectief, bijwerkingvrij alternatief voor behandeling met conventionele geneesmiddelen.

Vitamines en voedingssupplementen bij tinnitus

Aan het begin van de behandeling wordt een kuur van deze drie preparaten geadviseerd om alle tekorten aan voedingsstoffen die de oorzaak van tinnitus kunnen zijn, uit te sluiten.

Vitamine B12 vloeistof (voldoende voor 3 maanden)

Doe dagelijks op een lege maag een 1/2 pipet (0,5 ml) in uw mond en wacht ongeveer 30 seconden voordat u de vloeistof doorslikt. Een tekort aan vitamine B12 kan het vasculaire en zenuwstelsel van het gehoor aantasten en is in het verleden in verband gebracht met gehoorverlies en tinnitus. Voorlopige proeven met vitamine B12 voor de behandeling van tinnitus wijzen erop dat vitamine B12 kan leiden tot symptomatische verbetering.

Co-enzym Q10 120mg, 180 capsules (voldoende voor 3 maanden)

Neem dagelijks 2 capsules met een ruime hoeveelheid vloeistof bij de maaltijd. Een verlaagde co-enzym Q10 status wordt vaak waargenomen bij tinnitus patiënten. En in klinische studies leidde Q10-suppletie tot een aanzienlijke verbetering van de tinnitus-symptomen.

LET OP Q10 MOET UBIQUINOL BEVATTEN EN GEEN UBIQUINON!

Siebensalz Magnesium, 180 capsules (voldoende voor 3 maanden)

Neem 2 capsules ‘s avonds. Studies hebben aangetoond dat een verlaagd magnesiumgehalte in het serum in verband kan worden gebracht met tinnitus.

Pycnogenol, 30 capsules (6 verpakkingen voor 2 maanden)

Neem dagelijks 2 capsules met een ruime hoeveelheid vloeistof bij de maaltijd. Pijnboomschorsextract speelt een rol bij het bevorderen van de microcirculatie in de haarvaten, ook in de hersenen, beschermt de wanden van de bloedvaten en kan de bloedsomloop ondersteunen. Pijnboomschors extract per dag goede resultaten laten zien voor de ziekte van Menière en tinnitus. Probeer het voorlopig twee maanden en neem het verder als er in het begin een merkbare verbetering van de symptomen is.

Maak hier een afspraak voor een gratis en vrijblijvend consult.

De informatie op deze pagina is geschreven en gecontroleerd door:

Cor Kok
Oprichter Finesse Medical Center